Anonim Şirketin Geçici İlmühaberleri
Anonim şirketlerde ilmühaber basımı mümkündür. İlmühaber, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK)’nın 486. maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenmiştir. Anılan fıkrada “Pay senedi bastırılıncaya kadar ilmühaber çıkarılabilir. İlmühaberlere kıyas yoluyla nama yazılı pay senetlerine ilişkin hükümler uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir. Bu hükümle de, pay senedi bastırılıncaya kadar ilmühaber çıkarılmasına izin verilmiştir.
TTK’da ilmühaberlere kıyas yoluyla nama yazılı pay senetlerine ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir. Bu nedenle, ilmühaberlere nama yazılı pay senetlerine ilişkin hükümler uygulanır.
TTK’da ilmühaber çıkarılması mülga 6762 sayılı Kanunun aksine ayrı bir madde altında ele alınmadığı gibi bir “nama yazılı pay senetlerinin yerini tutmak üzere” veya “hamiline yazılı pay senetleri yerine tanzim olunan” şeklinde bir ayrıma da gidilmemiştir. TTK’da sadece nama yazılı pay senetlerine ilişkin hükümlerin kıyas yoluyla ilmühaberlere uygulanması öngörülmüştür.
Ayrıca, ilmühabere dair hüküm, hamiline yazılı pay senedi çıkarılmasına ilişkin 486. maddenin ikinci fıkrasında yer almıştır. Maddenin, nama yazılı pay senedi çıkarılmasını düzenleyen üçüncü fıkrasında ilmühaberden bahsedilmemiştir.
TTK’nın 344’üncü maddesi gereği nakden taahhüt edilen payların itibarî değerlerinin en az yüzde yirmi beşi tescilden önce, gerisi de şirketin tescilini izleyen yirmi dört ay içinde ödenmesi gerekir. Uygulamada bu azamî süre genelde sonuna kadar kullanılmaktadır. Hal böyle olunca, hamiline yazılı payların bedellerinin tamamının ödenmesi, kuruluşun ve sermaye artırımının tescilinden ancak 24 ay sonra gerçekleşmektedir.
486’ncı madde bu süreye üç ay daha ilave ettiğinden, hamiline yazılı payların senede bağlanması, kuruluşun ve sermaye artırımının tescilinden itibaren ancak 27 ay sonra mümkün olabilmektedir. Oysa, nama yazılı payların senede bağlanmasında, pay bedelinin tamamının ödenmesi koşulu aranmadığından, nama yazılı pay senetlerinin şirketin kuruluşunun yahut sermaye artırımın tescilinin hemen akabinde çıkarılması mümkündür.
İşte, hamiline yazılı payların sahiplerini senetsiz bırakıp mağdur etmek istemeyen Yasa Koyucu, bu 27 ay boyunca hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin şirket ortağı olduklarını ispat etmeleri amacıyla ilmühaber çıkarılıp bu pay sahiplerine verilmesine izin vermiştir. Ki, bu dahi zorunlu olmayıp şirketin takdirine bırakılmıştır. Yani, hamiline yazılı paylar için ilmühaber çıkarılması şart da değildir. Hamiline yazılı paylar açısından da aslonan ve hatta nama yazılı paylara göre mutlak zorunlu tutulan hamiline yazılı paylar için pay senedi bastırılmasıdır.
Sonuç itibariyle, ilmühaber çıkarılması hususuna özellikle TTK’nın 486’ncı maddesinin hamiline yazılı pay senetlerinin çıkarılmasına ilişkin ikinci fıkrasında yer verilmesi, aynı maddenin nama yazılı pay senedi çıkarılmasına ilişkin üçüncü fıkrasında ilmühaberden bahsedilmemesi nedeniyle, ilmühaber sadece hamiline yazılı paylar için ve azami 27 aylık bir süre için çıkarılabilir, nama yazılı paylar için ise ilmühaber çıkarılamaz.
Anonim şirketlerde ilmühaber basımı hakkında daha detaylı bilgi ve uzman destek talepleriniz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
