Anonim Şirketlerde Pay Defteri Tutma Yükümlülüğü
Anonim şirketlerde pay defteri (bundan böyle “Defter” olarak anılacaktır) tutma zorunluluğunu merak ediyorsanız, bu yazımızı okumalısınız.
1.Temel Düzenlemeler
Mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu (kısaca “ETK” olarak anılacaktır)’nun 417. Maddesi
Şirketler, nama yazılı hisse senedi sahiplerini ad, soyad ve adresleriyle Deftere kaydeder. Senedin devredildiği ispat edilmedikçe, devralan Deftere yazılmaz. Şirkete karşı ortak sıfatını yalnızca Defterde kayıtlı olan kişiler haizdir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (kısaca “TTK” olarak anılacaktır)’nun 499. Maddesi
Anonim ortaklıklarda Defter tutma zorunluluğu devam etmektedir. Ayrıca, nama yazılı payların yanı sıra intifa hakkı sahiplerinin de Deftere kaydedilmesi öngörülmüştür.
2.Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler
TTK Hükümleri : Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, ETK’da olduğu gibi Defter tutulması zorunluluğu devam etmektedir. Şirketlerin yönetim ve temsiline ilişkin hükümler aynen geçerlidir. TTK’da anonim ortaklık hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
3.Defterin Kapsamı ve Kurallar
Ticarî Defter: Bu Defter, ticarî defter olarak kabul edilir. Bu, defterin tutulması, açılış onayları ve saklanması açısından önem arz eder.
Kayıtların Niteliği: Deftere yapılan kayıtlar, kurucu niteliktedir. Yargıtay kararlarıyla bu husus yerleşik içtihat haline gelmiştir.
4.Deftere Yapılacak Kayıtlar
Kayıt Bilgileri: Defterde aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:
- Pay sahibinin adı soyadı veya unvanı,
- İletişim bilgileri,
- İntifa hakkı sahiplerinin bilgileri (varsa),
- Payın nominal değeri,
- Sahip olunan pay sayısı ve toplam tutar,
- Payın tertibi,
- Payın edinme tarihi,
- Deftere kayıt tarihi,
- Payın senede bağlanıp bağlanmadığı ve türü,
- Edinim ve devrine ilişkin açıklamalar.
Kayıtların Ayrı Sayfalarda İzlenmesi: Her pay sahibi ayrı bir sayfada izlenir. Devralan yeni pay sahibi de ayrı bir sayfada izlenir.
Hamiline Yazılı Payların Kaydı : Senede bağlanmamış hamiline yazılı paylar, senetlerin pay sahiplerine teslim edilmesinden itibaren 10 gün içinde Defterden silinir.
Açılış Onayı: Defterin açılış onayı, içindeki kayıtların delil olma özelliği yönünden önemlidir. Açılış onayı olmadan Defter kullanılmamalıdır. Bu durum idari para cezalarına neden olabilir.
Ticari Defter Tutma Kurallarına Uyum: Defter, TTK ve ilgili Tebliğlerle belirlenen kurallara uygun olarak düzenlenmeli ve tutulmalıdır. Bu, anonim ortaklıkların yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi açısından kritik bir konudur.
Bu düzenlemeler, Defterin nasıl tutulacağı, hangi bilgileri içereceği ve nasıl yönetileceği konusunda detaylı bir çerçeve sunar. Şirketler bu kurallara uymalı ve defterlerini düzgün bir şekilde güncellemelidir.
Anonim şirketlerde pay defteri hakkında daha detaylı bilgi almak ve ihtiyaçlarınıza özel çözümler için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ticaret Hukuku ve pay senetlerinde 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemizle hizmetinizdeyiz. Kurucumuz Dr. Soner Altaş’ın “Pay Defteri” adlı kitabı ve ticari defteri, bu alandaki tek eser olarak Türkiye’de önemli bir kaynak sunmaktadır. Bu bilgiyi de dikkatinize sunarız.
