Anonim Şirketlerin Pay Senedi Bastırma Yükümlülüğü
Anonim şirketlerde pay senedi bastırma zorunluluğu, payın türüne, yani, nama veya hamiline yazılı olmasına bağlı olarak farklı esaslara bağlanmıştır.
Hamiline Yazılı Pay Senedi Bastırma Yükümlülüğü
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK)’nun 484. maddesinin ikinci fıkrasında “Bedelleri tamamen ödenmemiş olan paylar için hamiline yazılı pay senetleri çıkarılamaz. Bu hükme aykırı olarak çıkarılanlar geçersizdir. İyiniyet sahiplerinin tazminat hakları saklıdır.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükme göre, payları hamiline yazılı olan anonim şirketlerin yönetim kurulu, bu payların bedelinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren üç ay içinde pay senetlerini bastırıp pay sahiplerine dağıtmak zorundadır. Bu sürenin başlangıç tarihi, hamiline yazılı payların bedellerinin tamamen ödendiği tarihtir. Hamiline yazılı payların bedelleri tamamen ödenmedikçe, pay senedi bastırma zorunluluğu doğmaz.
Nama Yazılı Pay Senedi Bastırma Yükümlülüğü
TTK’nın 486. maddesinin üçüncü fıkrasında; “Azlık istemde bulunursa nama yazılı pay senedi bastırılıp tüm nama yazılı pay senedi sahiplerine dağıtılır.” denilmiştir. Bu hüküm gereği, payları nama yazılı olan anonim şirketlerde nama yazılı pay senetlerinin bastırılması için azlığın talepte bulunması aranır. Azlığın talebi üzerine, sadece azlık için değil bütün nama yazılı pay sahipleri için pay senedi bastırılır. Azlığın talepte bulunmaması durumunda, pay senedi bastırma zorunluluğu doğmaz.
Kanun Koyucu, bu düzenleme ile kapalı anonim şirketlerde, özellikle aile şirketlerinde pay senedinin bastırılmaması ve dağıtılmaması yoluyla baskı yapılması, pay sahiplerinin bu sıfatlarını ispattan yoksun bırakılmaları, devir olanaklarının sınırlandırılması gibi hukuka aykırı yöntemlerin önüne geçmeyi amaçlamıştır. Nama yazılı pay senedi çıkarılması talebi yönetim kurulu tarafından karşılanmayan azlığın konuyu yargıya taşıması ve mahkeme kararına istinaden pay senedinin bastırılmasını sağlaması mümkündür.
Payları Nama + Hamiline Yazılı Olan Anonim Şirketlerde Pay Senedi Bastırma Yükümlülüğü
Bazı anonim şirketlerde, şirket sermayesinin bir kısmı nama kalanı hamiline yazılı paylardan oluşabilir. Böyle bir durumda, yukarıdaki kurallar uygulanır. Yani, yönetim kurulu, hamiline yazılı payların bedellerinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren üç ay içinde pay senetlerini bastırıp pay sahiplerine dağıtır. Azlığın talepte bulunması üzerine de, yönetim kurulu, nama yazılı pay senetleri bastırıp bütün nama yazılı pay senedi sahiplerine dağıtır.
Anonim şirketlerde pay senedi bastırma zorunluluğu hakkında detaylı bilgi ve uzman desteği talepleriniz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
