Pay Senedi ile Yapılan Devirlerde Değer Artış Kazançlarına İlişkin Gelir Vergisi İstisnası
Hisse senedi bastırmanın avantajları bulunmaktadır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80’inci maddesinin birinci fıkrasının dördüncü bendine göre, ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazancı kapsamında gelir vergisine tabi tutulmuştur.
Aynı fıkranın birinci bendi uyarınca, ivazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan pay senetlerinin elden çıkarılmasından elde edilen kazançlar ise gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Bu çerçevede, anonim şirkette gerçek kişi pay sahibinin herhangi bir senede bağlanmamış olan paylarını devretmesinden dolayı elde edeceği kazançlar değer artış kazancı kapsamında vergiye tabiyken, aynı payların senede bağlanmış ve bu senetlerin en az iki yıl süreyle elde tutulmuş olması halinde, senede bağlanmış bu payların devrinden elde edilen kazançlar gelir vergisine tabi olmayacaktır.
Pay Senetlerine İlişkin Kurumlar Vergisi İstisnası
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5’inci maddesinin (1-e) bendi uyarınca, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleriyle aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetlerin satışından doğan kazançların % 75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Kurumların aktifinde yer alan iştirak hisselerinin pay senedine bağlanmış olup olmaması sonucu değiştirmemektedir.
Diğer bir ifadeyle, kurumların aktifinde iştirak hisseleri olarak yer alan anonim şirket payları, ister senede bağlanmamış olsun isterse de pay senedi çıkarılmış olsun, aktife alındıkları tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde elden çıkarılırlarsa bunlardan elde edilen kazancın tamamı kurumlar vergisine tabi olurken, aktife girdiği tarihten itibaren iki tam yıl geçtikten sonra satılmaları durumunda bunlardan elde edilen kazancın %75’lik bölümü kurumlar vergisinden müstesna tutulmuştur.
Bu yönüyle, anonim şirket paylarının senede bağlanmış olup olmaması, kurumlar vergisi açısından bir avantaj sağlamamaktadır.
Pay Senetlerine İlişkin Katma Değer Vergisi İstisnası
Tüzel kişilerin sahip oldukları anonim şirket paylarının senede bağlanması, katma değer vergisi açısından önemli avantajlar sağlamaktadır. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17’nci maddesinin (4-g) hükmü uyarınca pay senedi teslimleri KDV’den müstesnadır.
Aynı maddenin (4-r) hükmü uyarınca, kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimler KDV’den istisna edilmiştir.
Böylelikle, kurumların aktifinde iştirak hisseleri olarak yer alan anonim şirket payları için pay senedi çıkarılmışsa, bunlar aktife alındıktan sonra ne zaman devredilirse devredilsin –örneğin; bir gün sonra devredilse dahi- KDV’den müstesna tutulurken, pay senedinin bastırılmamış olması halinde anılan istisnadan yararlanmak için payların en az iki tam yıl süreyle kurumun aktifinde tutulması gerekmektedir.
Sonuçta Elde Edilecek Avantajlar
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, anonim şirketlerce pay senedi bastırılması;
- Gerçek kişi şirket ortaklarına gelir vergisi yönünden;
- Tüzel kişi şirket ortaklarına ise katma değer vergisi yönünden
önemli vergi avantajları sağlar.
Hisse senedi bastırmanın avantajları hakkında daha detaylı bilgi ve uzman danışmanlık hizmetlerimiz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
