Pay Senedi Çıkarıncaya Kadar İlmühaber Çıkararak Vergi İstisnalarından Yararlanmanın Yolları
Pay senedi ve geçici ilmühaber, şirket ortaklarına çeşitli vergisel avantajlar sağlar. Bu nedenle, ilmühaber basımı da, hisse senedi gibi sahibine vergi istisnalarından faydalanma imkanı sunar. Anonim şirketlerde ilmühaber basımına Türk Ticaret Kanunu (TTK) çerçevesinde izin verilmiştir. Fakat, TTK ilmühaber basımını zorunlu kılmamıştır. TTK, ilmühaber basımını, şirketlerin kendi takdirine bırakmıştır.
İlmühaber Nedir? Sahibine Hangi Hakları Sağlar?
İlmühaberler, hisse senedi gibi, pay sahipliğini temsil eder. Sahibine, genel kurul toplantılarına katılma, oy kullanma ve kâr payı alma gibi haklar tanır. 232 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği’ne göre, ilmühaberlerin elden çıkarılmasından elde edilen kazançların vergilendirilmesinde, hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesine ilişkin hükümler uygulanır. Başka bir deyişle, hisse senetlerine sağlanan vergi istisnaları, ilmühaberlerin sahiplerine de aynı şekilde uygulanır. Yeter ki ilmühaberler usulüne uygun olarak çıkarılmış olsun.
İlmühaberin Gelir Vergisi Açısından Sağladığı Avantajlar
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) mükerrer 80. maddesinin birinci fıkrasının dördüncü bendi, anonim şirketlerin senetsiz paylarının elden çıkarılmasından doğan kazançların değer artış kazancı olarak gelir vergisine tabi olduğunu belirtir.
Ancak aynı maddenin birinci fıkrasının birinci bendi, iki yıldan uzun süre elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkarılmasından elde edilen kazançların gelir vergisinden muaf tutulduğunu ifade eder.
Bu hükümlere göre, anonim şirketlerin gerçek kişi ortaklarının senetsiz (çıplak) payları devretmeleri durumunda elde edilen kazanç değer artış kazancı olarak vergiye tabi tutulur. Ancak eğer ortak, aynı payları ilmühaber ile devreder ve bu ilmühaberi de en az iki yıl süreyle elde tutmuş olursa, bu ilmühaberin devrinden elde edilen kazançlar gelir vergisinden müstesnadır.
İlmühaberin Kurumlar Vergisi Açısından Sağladığı Avantajlar
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun (KVK) 5. maddesinin (1-e) bendi, kurumların aktiflerinde en az iki yıl süreyle bulundurdukları iştirak hisselerinin satışından elde edilen kazançların % 75’inin kurumlar vergisinden istisna olduğunu belirtir. İştirak hisseleri için hisse senedi veya ilmühaber basımı bu istisnayı etkilemez.
Dolayısıyla, kurumların aktifinde yer alan senetsiz paylar ve ilmühaberler, aktife alındıkları tarihten itibaren iki yıl içinde satıldığında, bu satıştan elde edilen kazanç tamamen kurumlar vergisine tabi olur.
Ancak, bu paylar ve/veya ilmühaberler iki yıldan fazla süreyle elde tutulup satılırsa, kazancın %75’i kurumlar vergisinden müstesna tutulur. İlmühaberlerin basılmış olup olmaması, tüzel kişi ortaklara kurumlar vergisi açısından ek bir avantaj sağlamaz.
İlmühaberin Katma Değer Vergisi (KDV) Açısından Sağladığı Avantajlar
İlmühaber basımı, katma değer vergisi açısından çok önemli avantajlar sunar. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun (KDVK) 17. maddesinin (4-g) bendi, hisse senedi teslimlerinin KDV’den muaf olduğunu belirtir. Buna göre, anonim şirket payları için ilmühaberler basılmışsa, bu payların devri KDV’den muaftır. İlmühaberlerin basılmamış olması durumunda ise, kurumun çıplak payları en az iki yıl süreyle aktifinde tuttuktan sonra devredilmesi gerekmektedir ki bu durumda KDV istisnasından faydalanılabilsin.
Neticede, anonim şirketlerde ilmühaber çıkarılması:
- Gerçek kişi ortaklar için gelir vergisi avantajı sağlarken,
- Tüzel kişi ortaklar için katma değer vergisi avantajı sunar.
Pay senedi ve geçici ilmühaber basımı hakkında daha ayrıntılı bilgi almak ve uzman danışmanlık hizmetlerimizden faydalanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
